ผลกระทบทางสังคมของการพนันออนไลน์ในประเทศไทย

การพนันออนไลน์สามารถสร้างปัญหาต่อครอบครัวและเพื่อนฝูงได้หลายแง่มุม ตั้งแต่การทำงาน การเรียน สุขภาพทั้งกายและใจ ความสัมพันธ์ในครอบครัว ปัญหาการติดหนี้สิน ฉ้อโกง อาชญากรรม และปัญหาทางเศรษฐกิจสังคมของชุมชนและหลายๆ เคสก็กลายมาเป็นปัญหาระดับประเทศ

การพนันเป็นกิจกรรมยอดนิยมในหมู่วัยรุ่นและผู้ใหญ่ เนื่องจากวัยอายุที่อยู่ในช่วงนี้มีความเสี่ยงสูงที่จะทำให้เกิดปัญหาที่เกี่ยวเนื่องมาจากเล่นการพนัน หนึ่งในการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญที่สุดในสภาพสังคมที่ส่งเสริมการพนันให้เติบโตอย่างรวดเร็วขึ้นในช่วง 15 ปีที่ผ่านมาคือความสะดวกในการใช้งานอินเทอร์เน็ตและเครื่องมืออิเล็กทรอนิคต่างๆ ที่สามารถเชื่อมต่อกับอินเตอร์เน็ตได้ง่ายขึ้น ซึ่งการติดการพนันออนไลน์ส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นในบ้านผ่านโทรศัพท์มือถือหรือคอมพิวเตอร์ ทำให้ผู้เล่นสามารถเข้าถึงได้สะดวก ไม่ว่าจะเป็นในช่วงเวลาทำงานหรือวันหยุด

ปัญหาที่เกิดขึ้นโดยตรงจากการพนันออนไลน์ในสังคมไทย

ในปี 2560 “ศูนย์วิจัยเพื่อการพัฒนาสังคมและธุรกิจ” ซึ่งเป็นกลุ่มบริษัทเอกชนที่จดทะเบียนกับกระทรวงการคลังที่มีความเชี่ยวงานงานสำรวจและวิจัยเชิงปริมาณ ได้ทำแบบสอบถามความคิดเห็นประชาชนที่มีอายุ 15 ปีขึ้นไป ในพื้นที่ 25 จังหวัดทั่วประเทศ รวมถึงการวิเคราะห์พฤติกรรมการพนัน ความเชื่อในการเล่นพนัน และแรงจูงใจในการเล่นพนัน รวมถึงการวิเคราะห์การพนันออนไลน์ในสังคมไทย รวมทั้งสิ้น 7,008 ตัวอย่าง

จากผลการสำรวจกลุ่มตัวอย่างร้อยละ 96.5 ระบุว่า มีผู้ที่เล่นการพนัน และร้อยละ 75.2 หรือคิดเป็นค่าประมาณการ 39.84 ล้านคน โดยระบุว่าเคยมีประสบการณ์เล่นการพนันอย่างใดอย่างหนึ่งในช่วงชีวิตที่ผ่านมา การพนันที่คนไทยมีความคุ้นเคยมากที่สุด อันดับแรก คือ สลากกินแบ่งรัฐบาล (กลุ่มตัวอย่างร้อยละ 79 ระบุ) อันดับที่ 2 หวยใต้ดิน ร้อยละ 74 อันดับถัดมาคือ ไพ่ ร้อยละ 38.1 ทายผลฟุตบอล ร้อยละ 17.1 และไฮโล โปปั่น กำถั่ว ถั่วแยก น้ำเต้าปูปลา ร้อยละ 14

และพบว่าคนไทยหัดเล่นการพนันตั้งแต่อายุเริ่มที่ 7 ขวบ และอายุสูงสุดอยู่ที่อายุ 60 ปี โดยเพศชายจะเริ่มเล่นการพนันเฉลี่ย 22 ปี เร็วกว่าเพศหญิงที่เริ่มเล่นการพนันที่อายุ 24 ปี

จากการเริ่มเล่นพนันในอายุน้อยทำให้ค้นพบสิ่งที่น่าตกใจอีกอย่างคือทัศนคติของคนไทยต่อการเล่นการพนัน จากการสำรวจกลุ่มตัวอย่างพบว่ามีความขัดแย้งกับภาพความคุ้นเคย หรือประสบการณ์ที่คนไทยมีต่อการพนัน โดยผลการสำรวจกลับแสดงให้เห็นว่า คนไทยยังมีทัศนคติที่เอนเอียง อีกทั้งยังมีความเข้าใจผิดบางประการเกี่ยวกับกิจกรรมที่เป็นการพนัน กล่าวคือ

ในด้านหนึ่ง คนไทยเข้าใจดีว่าการพนันเป็นสิ่งที่มีผลกระทบทางลบ โดยกลุ่มตัวอย่างร้อยละ 84.1 เห็นว่าการพนันก่อให้เกิดปัญหาหนี้สิน, ร้อยละ 72.6 เห็นว่าทำให้ขาดความน่าเชื่อถือทางการเงิน, ร้อยละ 82.3 เห็นว่าเป็นพฤติกรรมที่ทำให้เกิดการเสพติดได้ และร้อยละ 69.6 เห็นว่าการพนันทำให้เสียสุขภาพ ขณะที่อีกด้านหนึ่งมีกลุ่มตัวอย่างบางส่วนยังมีทัศนคติไม่ถูกต้องต่อการพนันและมองว่าการพนันก็เป็นเพียงอาชีพหรือการละเล่นประเภทหนึ่งที่ทำให้สามารถหาเงินเพิ่มได้

ผลสรุปถึงทัศนคติของคนไทยเกี่ยวกับการพนันออนไลน์คนไทยเข้าใจดีว่าการพนันเป็นสิ่งที่มีผลกระทบทางลบ และมีผลกระทบมากมายทางสังคมได้แก่

1. ก่อให้เกิดหนี้สิน ไม่ว่าจะเป็นทั้งเป็นหนี้กับคนรอบข้าง หนี้นอกระบบ หรือแม้กับหนี้สินให้กับครอบครัว
2. การทะเลาะเบาะแว้ง ทั้งจากที่ทำงาน และที่สำคัญกับคนในครอบครัวอาจจนถึงขั้นหย่าร้าง
3. ขาดความน่าเชื่อถือทางการเงิน 
4. ทำให้เสียสุขภาพจิต ไม่ว่าจะเป็นการทุกข์ใจในส่วนที่เสียเงิน หรือการอดหลับอดนอนเพื่อเล่นพนัน
5. การเสพติดพนัน สูญเสียการควบคุมตัวเองและสมาธิ ทั้งในที่ทำงานและโรงเรียน
6. การก่อปัญหาอาชญากรรม เช่น ลักทรัพย์ หรือ วิ่งราว 

โดยผลกระทบจากการพนันออนไลน์เหล่านี้เป็นแค่เบื้องต้นของตัวอย่างที่เราเห็นกันตามสังคมไทย เชื่อว่ายังมีปัญหาเบื้องลึกอีกอยู่หลายประการที่บางครั้อาจจะไม่ได้เห็นอย่างชัดเจนเหมือนในกรณีที่มีการยกตัวอย่างมา

จุดเริ่มต้นของพนันออนไลน์และอิธิพลจากต่างประเทศ มาสู่การพนันในประเทศไทย

แม้ว่าการเดิมพันต่างๆ จะเกิดขึ้นมานานแล้วในประเทศไทย แต่หากมองย้อนกลับไปเกือบ 20 ปีก่อน ประเทศไทยยังคงไม่รู้ว่ามีการพนันประเภทออนไลน์เกิดขึ้นจากอีกฝากของโลกแล้ว จนการมาของอินเตอร์เน็ตที่เริ่มรวดเร็ว ครอบคลุม และผู้ใช้งานทั่วไปต่างสามารถเข้าถึงได้ นั่นจึงเป็นการเริ่มต้นของการการเปลี่ยนแปลงการพนันแบบเดิมๆ ในประเทศไทยให้ไปอยู่บนแฟลตฟอร์มออนไลน์ต่างๆ มากขึ้น แม้ในปัจจุบันการส่งเสริมพนันออนไลน์ในประเทศไทยจะไม่เป็นที่ยอมรับแต่ก็ยังไม่ได้มีกฏหมายที่รองรับถึงความผิดที่ชัดเจน นี่อาจเป็นอีกประการที่ทำให้การเดิมพันออนไลน์ของพนันกีฬาต่างมีอยู่ทั่วไป ทั้งแบบแทงเองผ่านออนไลน์ หรือ การรับแทงจากเจ้ามือ

การเดิมพันออนไลน์ในรูปแบบการทายผลการแข่งขันต่างๆ ของกีฬากำลังแพร่หลายมากขึ้นในประเทศตะวันตก แม้ว่าการเดิมพันแบบดังเดิมจะเป็นประเภทโป๊กเกอร์ แต่การพนันออนไลน์มีสถานที่เล่นแห่งแรกคือประเทศลิกเตนสไตน์ในเดือนตุลาคม ค.ศ. 1994 เป็นการออกตั๋วสำหรับลอตเตอรีนานาชาติแบบออนไลน์เป็นที่แรกๆ ในส่วนของประเทศแรกที่ริเริ่มการเล่นโป๊กเกอร์ออนไลน์จะเป็นประเทศสหรัฐอเมริกา โป๊กเกอร์ออนไลน์เริ่มขึ้นในปลายปี 1990 เมื่อเว็บไซต์โป๊กเกอร์แห่งแรกเริ่มให้บริการเกมด้วยเงินจริงทางอินเทอร์เน็ต ความนิยมของโป๊กเกอร์ออนไลน์แพร่กระจายอย่างรวดเร็ว และมีผู้เล่นจำนวนมากจากทั่วโลก รวมทั้งสหรัฐอเมริกา อย่างไรก็ตาม เป็นที่น่าสังเกตว่าสถานะทางกฎหมายของโป๊กเกอร์ออนไลน์นั้นแตกต่างกันไปในช่วงหลายปีที่ผ่านมา และประเทศต่างๆ ได้นำข้อบังคับของตนเองเกี่ยวกับการพนันออนไลน์มาใช้กับพนันโป๊กเกอร์ออนไลน์ด้วย

ความเชื่อเรื่องการเล่นพนัน

การพนันถูกนิยามแตกต่างกันไปในแต่ละวัฒนธรรม ข้อสังเกตคือการพนันมักมีที่มาจากประเพณีทางวัฒนธรรม การพนันบางประเภทอาจถูกมองว่าเป็นที่ยอมรับในบางวัฒนธรรม แต่สำหรับบางวัฒนธรรมไม่เป็นที่ยอมรับอย่างชัดเจน มีนักพนันชาวไทยจำนวนมากให้ความเห็นว่า ด้วยเชื่อว่าความเชื่อทางวัฒนธรรมเหล่านั้นช่วยกระตุ้นความสัมพันกับผู้คนทางสังคม รวมถึงมีการสันนิษฐานว่าความเชื่อทางวัฒนธรรมที่สนับสนุนการพนัน เช่น ความเชื่อโชคลาง ความศรัทธา โชค และโอกาส อาจส่งเสริมความแตกต่างข้ามวัฒนธรรมในการเล่นการพนัน โดยมุ่งเน้นและมีส่วนร่วมและการอยู่ร่วมกันในสังคมนั้นๆ 

ในขณะเดียวกัน โชคและโอกาสมักอยู่คู่กับวัฒนธรรมเป็นส่วนใหญ่ มีบางวัฒนธรรมให้ความเชื่อที่ลึกซึ้งมากกว่าในเรื่องไสยศาสตร์ โชคชะตา โชค และโอกาสในฐานะศาสนา โดยความเชื่อเหล่านั้นคาดว่าไปเชื่อมโยงการพนัน การเสี่ยงทาย เพื่อให้ตัวเองมีโชคหรือทรัพย์  

ข้อสรุป

การพนันในสังคมไทยได้แสดงให้เห็นสิ่งที่แตกต่างกันของทัศนคติ ความชื่นชอบ ในเรื่องของการพนัน โดยการเดิมพันออนไลน์ในประเทศไทยมีวิธีการเล่นพนันออนไลน์ที่ได้รับความนิยมแบ่งออกเป็นสองรูปแบบ เช่นการแทงพนันออนไลน์ด้วยตนเอง หรือการแทงพนันออนไลน์ผ่านเจ้ามือ รวมถึงผลสรุปถึงทัศนคติของคนไทยเกี่ยวกับการพนันออนไลน์ที่คนไทยเข้าใจดีว่าการพนันเป็นสิ่งที่มีผลกระทบทางลบต่อสังคมย่างไร แต่ก็ยังมีการเพิกเฉยต่อความผิดทั้งทางกฏหมายและทางจิตใจเหล่านี้